In Vlaanderen is er nog maar één fietsende fanfare. Ooit was dat anders. Toen de fiets eind 19de eeuw zijn doorbraak kende, werden er overal in Vlaanderen veloclubs opgericht. Men fietste op zondag van dorp naar dorp. Al snel werden dat er meerdere en zo’n zestig veloclubs hadden een eigen trompetterkorps.
Tijdens de Erfgoeddag zetten we graag de verloren gegane traditie van velofanfares in de kijker. Wie beter om ons hierover uitleg te geven dan François Cruysberghs (93), erevoorzitter van Kon. Neanias-Club en erevoorzitter van de Heemkundige kring van Beverlo.
Dag François, welke rol speelt muziek in jouw leven?
François: “Muziek heeft altijd een hele belangrijke rol gespeeld. Ik ben 73 jaar muzikant geweest bij Neanias. Mijn vader was muzikant en ik trad in zijn voetsporen. Ik koos wel een ander instrument dan hij, namelijk de hoorn. We hebben enorm veel optredens gespeeld met Neanias. Zelf richtte ik destijds de Neanias Youth Band op. Omdat ik vond dat het een grote overstap was voor de jongeren naar de harmonie. We begonnen met 10 leden en na enkele jaren is dat uitgegroeid tot 42 leden.
Ik schreef en arrangeerde veel muziek voor hen. Ik spendeerde veel vrije tijd aan muziek en als vrijwilliger bij Neanias.”
Zit er nog muziek in de familie?
François: “Mijn vader is begonnen in 1924, ik in 1944 en mijn zonen later. Zij spelen nog steeds en nu is de vierde generatie ook al aan het spelen. Dat wil zeggen dat de familie Cruysberghs al meer dan 100 jaar actief is in Neanias!
Ondertussen ben ik zelf wel gestopt als muzikant. Ik geniet vooral van de optredens van de zonen en kleinzoon.”
Je schreef ook een boek.
François: “Ik werkte samen met Paul van Moll vijf jaar elke zondag aan een boek waarin je de hele geschiedenis van Neanias kan terug vinden: de veloclub, oude foto’s, affiches van optredens, krantenartikelen. We werkten er lang aan met veel liefde.
Het boek kan je nog steeds via Neanias aanschaffen.”
Wat kan jij mij vertellen over de velofanfare?
François: “In het begin van de jaren 1900 waren er verschillende velofanfares. Neanias is in 1905 eigenlijk ontstaan als velofanfare. In 1922 is die door notaris Gaston Ooms omgevormd tot fanfare. Nadien werd het een harmonie. Zelf heb ik de velofanfare nog een aantal keer terug op poten gezet op aanvraag voor bepaalde gelegenheden. Zo’n velofanfare bestaat uit 16 personen, meestal met trompetten. Ik moet wel zeggen dat muziek spelen en tegelijk fietsen niet makkelijk is! (lacht) Evenwicht is enorm belangrijk.
Zelf speelde ik ook mee met de velofanfare.”
Hoe reageerde het publiek op zo’n velofanfare?
François: “Dat is een fantastisch gevoel. De mensen kijken op als ze zoiets zien, dat zijn ze niet gewoon. Op de grote wegen kan je niet rijden met de velofanfare, dus het parcours werd aangepast naar kleinere zijstraten. Ik ben nu bezig om opnieuw een velofanfare te starten. Het is niet eenvoudig. Ik heb wel nog de droom om eens een velofanfare in Beringen te zien rijden.”
/ Neanias, www.neanias.be
/ boek: 100 jaar Neanias-Club Beverlo, 1905-2005 : van veloclub tot harmonieorkest verkrijgbaar bij Neanias.