Erfgoed op de Markt

Rondom het marktplein zie je enkele opvallende burgerhuizen, hoofdzakelijk met 19de-eeuws uitzicht, maar oudere kern.

Tot in de 17^de eeuw waren de woonhuizen hier hoofdzakelijk opgetrokken in vakwerk met strodaken.
Beringen werd verschillende keren door brand volledig in de as gelegd (o.a. in 1584, 1593, 1654).
Het stadsbestuur stimuleerde daarom het bouwen van stenen woonhuizen.
Een richtlijn van 1633 bepaalde dat de huizen voortaan met leien moesten afgedekt worden in plaats van met stro.

MARKT 7: voormalige hoeve

Vlak langs de kerk (Markt 7) zie je een woning die dateert uit de 17^de- 18^de eeuw, wellicht één van de oudst bewaarde huizen van het centrum. De woning werd eind 19^de - begin 20^ste eeuw grondig aangepast.
Hoewel de voorgevel het niet doet vermoeden, is dit een voormalige hoeve die dienst deed als graanschuur van de deken.
In de achtergevel zijn nog sporen van vroegere leembouw te zien.

MARKT 17: Neoclassicistisch burgerhuis

Het gebouw uit het einde van de 19^de eeuw heeft een sierlijk uitgewerkte gevel.

MARKT 18: Kapelanij

De voormalige kapelanij dateert van het einde van de 19^de eeuw, maar heeft vermoedelijk een oudere kern.
Opvallend zijn de neoclassicistische versieringen rond de venters en deur.

MARKT 20: herenhuis in Empirestijl

Dit type van empirestijl is eerder zeldzaam in Limburg.
De woning, het zogenaamde huis Theylaert, uit de eerste helft van de 19^de eeuw heeft tegen de achtergevel nog enkele dienstgebouwen, onder meer stallingen en een schuur. In de dienstgebouwen zijn nog sporen van de vroegere vakwerkbouw bewaard.

MART 23: Neoclassicistisch hoekhuis

Het hoekhuis (tweede helft 19^de eeuw maar oudere kern) is beeldbepalend op het Marktplein.
Het gebouw deed vroeger dienst als hotel ‘le Cerf’ of ‘Het Hert’.

HOOGSTRAAT 5

Als je de markt richting de Hoogstraat afwandelt, passeer je op de hoek van de markt een opvallende hoekwoning waarvan de kern dateert van 1634. De gevel is versierd met vis-en schelpversieringen.

SINT-JOZEFCOLLEGE

Deze vroegere school, gelegen langs de kerk, is één van de oudste middelbare scholen van Limburg en dateert uit 1250.
Het toenmalige Latijns college was eeuwenlang een bakermat voor studenten uit de regio.

Het hoofdgebouw is van 1847 en werd, na een grote brand, in 1909 deels vervangen door het huidige gebouw.
In de 20ste eeuw bleef het aanzien van het college groeien en ook het aantal studenten steeg.
Uitbreiding tot een indrukwekkend gebouw met een studiezaal, kapel, speelzaal en kamers voor de priester-leraars, drong zich op.
Op 3 oktober 1933 was er de eerste steenlegging.
Een document over deze eerste steenlegging werd bij de verbouwing in 2020 teruggevonden in een loden koker.

In 2017 verhuisden de leerlingen naar de nieuwe scholencampus Spectrumcollege Beringen.
Sinds 2021 is het Stadhuis van Beringen ondergebracht in de voormalige school. De voorgevel en de voormalige kapel van het college, nu in gebruik als raad- en trouwzaal, werden hierbij behouden.

PERRON

Aan de andere zijde van de markt zie je het zogenaamde ‘perron’ van Beringen.

Een perron is terug te vinden in zogenaamde ‘Bonnes Villes’ of ‘Goede Steden’.
Deze steden die behoorden tot het vroegere Prinsbisdom Luik hadden een zekere vorm van vrijheid, autonomie en rechtspraak en mochten bijvoorbeeld een stadsomwalling bouwen.
Een perron, een zuil met daarop een pijnappel en een kruis, staat symbool voor deze stadsvrijheden.

Er waren 10 Loonse ‘Goede Steden’, elk met een perron: Beringen, Bilzen, Borgloon, Bree, Hamont, Hasselt, Herk-de-Stad, Maaseik, Peer en Stokkem.
Na het opnieuw verwerven van de stadstitel in 1985 hebben verschillende Loonse steden opnieuw een perron opgericht om uiting te geven aan hun verleden.
Het perron van Beringen is te zien op een schets van Robert Péril gemaakt rond 1510, maar is lange tijd uit het straatbeeld verdwenen.
Bij de heraanleg van de Markt werd het hier in 2021 terug opgericht.

Wil je meer weten over het graafschap Loon en het ontstaan van Limburg? Bekijk hier een kort educatief animatiefilmpje!

WATERPUT

Tijdens rioleringswerken op het marktplein in 1995 kwam een oude waterput tevoorschijn, die vermoedelijk voor meerdere eeuwen als openbare pompplaats gebruikt werd.
De put staat reeds ingetekend op de Ferrariskaart (1771-1778).
De bovenste baksteenlagen gaan dieper in de putwand over in natuursteen.
Als je over de Markt loopt, zie je op de grond nog een plaatje waar de vroegere waterput zich bevond.
De historische foto’s kunnen je misschien helpen om het plaatje te vinden!

TRAM

Over de markt liep een tramlijn. De lijn Hasselt-Leopoldsburg werd in 1896 aangelegd en passeerde hier.
De lijn Diest-Beringen-Koersel trad in werking in 1904.
Na de Tweede Wereldoorlog werden beide lijnen afgeschaft.

Bronnen